VOA News – Bình Yên Đông lược dịch
VOA Khmer – August 5, 2024
Hình chụp ngày 9 tháng 7 năm 2024 cho thấy dân làng Sok Rom nhìn các máy đào đất đang được sử dụng để đào kinh Funan Techo dọc theo lòng lạch Prek Takeo trong tỉnh Kandal.
Cambodia sẽ cử hành lễ khởi công vào ngày Thứ Hai cho kinh đào Funan Techo mặc dù có lo ngại từ láng giềng Việt Nam, tài chánh không rõ ràng, và không chắc chắn từ các cộng đồng địa phương.
Sự kiện tiêu biểu ở đầu vào sông Mekong gần thủ đô Cambodia, Phnom Penh, sẽ được tổ chức vào buổi sáng ngày 5 tháng 8, ngày sanh của cựu thủ tướng lâu năm Hun Sen, người được, “Techo,” phản ánh trong tên của kinh đào. Ngày Thứ Hai cũng được loan báo như một ngày nghỉ lẽ để nhấn mạnh đến tầm quan trọng lịch sử của dự án của người Cambodia. Tên “Funan” ám chỉ đến vương quốc cỗ với thủy học phức tạp đã xuất hiện trong Đồng bằng Mekong từ đầu đến cuối thế kỷ thứ 6th và được cho là tiền thân của vương quốc Khmer thời trung cỗ.
Kinh đào trị giá 1,7 tỉ USD nhằm để nối trực tiếp sông Mekong ở gần Phnom Penh với vịnh Thái Lan trên bờ biển tây nam của Cambodia trong tỉnh Kep và một phần không phải đi qua đường vận chuyển truyền thống của quốc gia qua Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam (ĐBSCL).
Chánh phủ Cambodia chấp thuận dự án dài 180 km trong tháng 5. Kinh đào, một phần của Sáng kiến Vành đai và Con Đường của chánh phủ Trung Hoa, cũng uốn khúc qua các tỉnh nội địa Takeo và Kandal. Thiết kế được đề nghị rộng 100 m ở thượng lưu và 80 m ở hạ lưu, với chiều sâu cố định là 5,4 m.
Hình chụp ngày 9 tháng 7 năm 2024 cho thấy công nhân dùng máy đào đất trong khi đào kinh Funan Techo dọc theo lòng lạch Prek Takeo trong tỉnh Kandal.
Chánh phủ đã ca ngợi lợi ích kinh tế, hậu cần và nông nghiệp của kinh đào. Nhưng láng giềng Việt Nam đã nêu lên những lo ngại về ảnh hưởng xuyên biên giới đối với ĐBSCL, và tiềm năng sử dụng quân sự thủy lộ của Trung Hoa, được mong đợi lúc đầu là nhà tài trợ chánh của dự an. Vì kích thước của tài trợ Trung Hoa vẫn chưa rõ, tuy nhiên, chánh phủ Cambodia chọn để bảo đảm thêm ngân quỹ địa phương và mới đây nói các công ty Cambodia nay giữ 51% cổ phần trong dự án.
Các quan sát viên đã thúc giục chánh phủ Cambodia chia sẽ thêm tin tức với quần chúng khi họ tiến hành việc xây cất kinh đào. Brian Eyler, giám đốc Đông Nam Á và chương trình năng lượng, Nước và tính Khả chấp của Trung tâm Stimson, nói với VOA Khmer hôm Thứ Năm rằng buổi lễ ngày Thứ Hai “không đúng lúc trong năm để khởi công kinh dào Funan Techo.
Cambodia đang trải qua mùa mưa, và vị trí xây cất “sẽ dễ bị ngập vì toàn thể hành trình của kinh đi qua những đồng lụt,” ông nói.
“Trên thực tế, buổi lễ nầy sẽ làm một buổi lễ với nhiều phô trương nhưng ít thực chất. Nếu việc xây cất kinh đào đượ thực sự tiến hành, công việc quan trọng có lẽ sẽ bắt đầu vào đầu năm 2025 sau khi ngập lụt mùa mưa rút xuống,” ông nói. “Tuy nhiên, tài trợ từ Trung Hoa cho dự án được nói là bị giữ lại trong tiến trình chấp thuận, và có thể mất nhiều năm trước khi nỗ lực xây cất khởi sự. Việc vay tiền liên quan đến dự án cũng có thể không bao giờ được chấp thuận, vì thế số phận của kinh đào Funan Techo vẫn chưa chắc chắn.” Ủy hội Sông Mekong – một cơ quan liên chánh phủ gồm có Cambodia, Lào, Thái Lan và Việt Nam – nói họ chưa nhận được bất cứ tài liệu nào từ Cambodia như được đòi hỏi bởi Việt Nam. Việt nam hy vọng rằng Cambodia sẽ chia sẻ thêm tin tức liên quan đến kinh đào được đề nghị và nghiên cứu về bất cứ ảnh hưởng xuyên biên giới nào.
Những kêu gọi minh bạch cũng đến từ Hoa Kỳ, nhấn mạnh rằng tin tức thêm sẽ có lợi cho tất cả mọi người, kể cả người Cambodia.
Trong lúc tiến tới lễ khởi công, một số dân làng Cambodia sống gần hay dọc theo đường đi của kinh đào đã bày tỏ lo ngại gia tăng vì thiếu tin tức và ảnh hưởng tiềm tàng của dự án đối với gia đình của họ, gồm có lo ngại về dời chỗ và bồi thường không đủ.
Mặc dù với những điều không chắc chắn nầy, giới chức Cambodia đang đẩy đến trước, ít nhất với việc mở đầu xây cất trong mùa mưa, ca ngợi bản chất lịch sử của dự án.
No comments:
Post a Comment