Tô Văn Trường
24/11/2017
Thế giới,
không thiếu những nước tài nguyên khoáng sản nghèo nàn, nhưng đã trở thành nước
rất giàu có, như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan, Hồng Công, v.v…
Việt Nam
không thể dựa vào tài nguyên thiên nhiên để phát triển được vì tài nguyên
khoáng sản của nước ta rất nhỏ bé, manh mún và hàm lượng cũng không cao. Thậm
chí không có khoáng sản nào có lợi thế để cạnh tranh có hiệu quả (nhập khẩu còn
rẻ hơn khai thác), kể cả than, dầu, khí, nước ngọt, cát, đá, sỏi và đất. Than,
dầu khí thì sắp hết (30 năm nữa là đóng cửa bể than Quảng Ninh). Ngay cả đá vôi
làm xi măng, trữ lượng khai thác được và có hiệu quả cũng chỉ có khoảng 2 tỷ
tấn.
Qua các
thông tin đại chúng, người dân được biết Bộ Công
thương đang cho các đơn vị đầu mối của bộ tập hợp các kiến nghị, đề xuất của
tỉnh Hà Tĩnh, đánh giá, rà soát lại toàn bộ dự án, đặc biệt là vấn đề môi
trường, hiệu quả kinh tế, xã hội để có quyết định cuối cùng trước khi đề xuất
Thủ tướng trong việc có tiến hành hay dừng không khai thác dự án mỏ sắt Thạch
Khê, tỉnh Hà Tĩnh.
Chưa nói
đến quy hoạch ngành thép và bất cập của việc tiêu thụ sản phẩm, ‘điếc không sợ
súng’ hay ‘bất chấp’ ở đây là do người trong cuộc vì cái lợi trước mắt không
chịu tìm hiểu về công nghệ khai thác một mỏ sâu dưới mặt nước biển và ngay bên
cạnh biển, về độ phức tạp đầy rủi ro, chi phí khai thác rất cao như mỏ Thạch
Khê. Họ bất chấp rủi ro về môi trường, và thảm họa khai thác, trong khi quặng
sắt đang tràn ngập thị trường với giá ngày càng giảm.
Mỏ thân quặng của Thạch Khê nằm sâu dưới mực nước biển, cụ thể nóc quặng (đỉnh) bắt gặp
nông nhất ở độ cao khoảng từ -15 tới - 45m (âm), đáy quặng từ - 400 đến - 650m.
Thân quặng nằm ngay sát bờ biển khoảng 1,5 km cho nên vài năm qua TKV đã bốc mở
một điểm tới đỉnh thân quặng, nước biển đã ngập ngay điểm mở. Có thể suy ra
toàn thân quặng thấm ngập nước biển.
Như vậy,
vấn đề nước biển ngấm vào mỏ là thực tế, cần một hệ thống bơm lớn, bơm liên tục
mới khai thác được. Có thể cấu tạo karster hiện diện ở đây, thì nước biển chảy
vào qua các hang ổ là khó giải quyết. Cty Braunkohle của Đức đã chạy một mô
hình toán học vấn đề tháo nước ở đây khi các tập đoàn Krupp, Lonrho Mining
Pacific, Mitsui tiến hành nghiên cứu mỏ này. Chắc chắn chỉ có thể khai thác lộ
thiên, nên sẽ ảnh hưởng môi trường và cuộc sống của cư dân trên diện rất rộng
lớn.
Quan điểm của các nhà đầu tư
Đã có vài
công ty lớn đến rồi đi, như BHP của Australia, Krupp, Glencore, Mitsui…. Liên
kết Krupp-Lonrho và Mitsui đưa ra lý do rút khỏi dự án là hàm lượng kẽm cao.
Còn BHP
đến khảo sát kỹ, nhưng nhận thấy khai thác mỏ Thạch Khê sẽ gặp nhiều khó khăn
vì mỏ nằm ngay sát biển và thân quặng chìm dưới mặt nước biển nên cũng rút lui.
Chất lượng
Hàm lượng
kẽm trong quặng rất cao: 0,037 % đối với quặng giàu, 0,028 % đồi với quặng
nghèo. Trong quá trình luyện gang, kẽm sẽ bốc hơi dưới dạng ô xít. Hơi kẽm thấm
vào thành (xốp) gạch chịu lửa, và làm nứt gạch thành lò cao, dẫn đến phá hủy
thành lò.
Bình
thường một lần xây thành lò cao, sẽ dùng được 4-5 năm. Nhưng nếu dùng quặng có
kẽm cao như mỏ Thạch Khê thì tiểu tu, trung tu và đại tu thành lò cao sẽ phải
thường xuyên hơn. Như vậy rất tốn kém, ảnh hưởng đến sản lượng. Trong khi,
Formosa với tổng nhu cầu quặng sắt từ 7-14 triệu tấn/năm vẫn chưa có ý định mua
quặng sắt mỏ Thạch Khê.
Xin lưu ý,
chỉ quặng Thạch Khê thôi không thể luyện gang thép được, mà phải pha trộn với
các loại quặng khác. Tỷ lệ quặng Thạch Khê trong trộn lẫn này sẽ thấp hơn hẳn,
nghĩa là tỷ lệ quặng nhập về để luyện gang thép với quặng Thạch Khê sẽ cao hơn.
Năng lực tài chính
Ngày 17/5/2007
Công ty cổ phần sắt Thạch Khê (TIC) đã ra mắt với 9 cổ đông sáng lập, vốn điều
lệ 2.400 tỷ đồng. Tuy nhiên, một số cổ đông đã không góp vốn đúng cam kết, làm
ảnh hưởng nghiêm trọng đến kế hoạch hoạt động của công ty. Sau đó, Bộ Công
thương đã tiến hành tái cơ cấu lại TIC theo hướng Tập đoàn Công nghiệp Than -
Khoáng sản Việt Nam (TKV) giữ cổ phần chi phối, loại bỏ một số cổ đông.
Bộ KH-ĐT
cho rằng sau 2 lần điều chỉnh dự án mỏ Thạch Khê còn hơn 12.200 tỷ nhưng dự án
vẫn chưa tính hết chi phí liên quan vào tổng mức đầu tư của dự án.
Lời kết
Nếu cho tư
nhân kể cả quốc doanh khai thác mỏ Thạch Khê, khi không có lời nữa thì họ bỏ
cuộc với đủ lý do, hậu quả để lại không biết bao giờ xử lý được. Dẹp dự án này
càng sớm, càng đỡ tốn kém về kinh tế, và nguy hại đến môi trường.
Nếu chỉ để
đáp ứng nhu cầu trong nước thì nhập khẩu nguyên liệu là rẻ nhất, tránh được vấn
đề môi trường do khai thác tạo ra. Trong khi quặng sắt, nếu VN có nhu cầu, rất
có sẵn trên thị trường thế giới.
Riêng cơn
bão số 12 vừa qua cho thấy sóng biển đã cao hơn rất nhiều so với cách tính
trong thiết kế bãi thải của dự án. Với tần suất khoảng 10 năm một lần, những
cơn bão như vậy sẽ san bằng mỏ sắt Thạch Khê (bãi thải ngoài biển, và khai
trường trong bờ) chỉ trong chớp mắt là không tránh khỏi.
Quan điểm
của lãnh đạo Tỉnh Hà Tĩnh đề nghị dừng, không khai thác mỏ Thạch Khê, hoàn trả
nguyên trạng, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân và chỉ nghiên cứu
khởi động lại dự án khi đủ các điều kiện nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững là
chính xác.
Tô Văn Trường
Source:
Xem Ảnh nude
ReplyDeleteđánh bài tiến lên
xem bóng đá trực tiếp