(How the World’s Largest Freshwater Fish Grew to a Whopping 660 Pounds)
Tim Newcomb – Bình Yên Đông lược dịch
AOL – June 29, 2022
[Ảnh: Chhut Chheana/Wonders of the Mekong]
· Một ngư dân địa phương ở đông bắc Cambodia bắt được một con cá đuối nặng 660 pounds [300 kg] trong sông Mekong và thông báo với các nhà khoa học của dự án Wonders of the Mekong
· Các nhà nghiên cứu nói sự tăng trưởng lớn lao của con cá nầy cho thấy sức khỏe tương đối của khúc sông Mekong
· Để lớn khổng lồ, cần có đủ không gian và tiếp cận với thức ăn
Nếu bạn là người hâm mộ cá khổng lồ, bạn đã biết về sông Mekong. Nay, bạn hãy làm quen với kỷ lục mới trong loại cá nước ngọt lớn nhất: một con cá đuối khổng lồ dài khoảng 13 feet (4 m) và nặng 660 pounds (300 kg). Trước đây trong tháng nầy, một ngư dân địa phương bắt được con cá trong sông Mekong, nằm ở đông bắc Cambodia.
Con cá đuối – mà các nhà nghiên cứu của dự án bảo tồn Wonders of the Mekong (Kỳ quan Mekong) cứu – đánh bại kỷ lục cá nước ngọt trước đây, một con cá tra dầu nặng 646 pounds đươc tìm thấy ở Thái Lan trong năm 2005, cũng trong sông Mekong. Nhưng tại sao những con cá nầy trở nên quá lớn ngay từ đầu?
Zeb Hogan, Ph.D., một nhà sinh học nghiên cứu của Đại học Nevada,Reno và là giám đốc dự án Wonders of the Mekong, nới với Popular Mechanics rằng tìm một con cá cở nầy cung cấp ‘một chỉ dấu rằng khúc sông Mekong nầy, khúc sông chảy tự do dài nhất còn lại, vẫn tương đối lành mạnh.”
Hogan nói dân số của cá đuối khổng lồ đã giảm trong các vùng khác ở Đông Nam Á bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi ô nhiễm, đập và đánh cá thái quá.
Dự án Wonders of the Mekong, được tài trợ bởi Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), đã hợp tác với Cơ quan Ngư dân Cambodia và làm việc với các cộng đồng địa phương để cải thiện nỗ lực bảo tồn dọc theo sông. Khi ngư dân – được bồi thường tài chánh với giá thị trường cho cá câu được, mặc dù cá trở lại sông – thấy cái anh kéo lên từ sông, anh liên lạc với các nhà khoa học của dự án, người ghi nhận cá và gắn thẻ với dụng cụ theo dõi trước khi thả trở lại thủy lộ để nghiên cứu.
Nhưng quá lớn như thế là một sản phẩm của không gian và tiếp xúc với thức ăn nhiều hơn những thứ khác.
“Mekong là một trong những sông lớn nhất và phong phú nhất trên thế giới,” Hogan giải thích. “Trên 2 triệu tấn cá được thu hoạch từ sông Mekong mỗi năm. Vì thế, trong lịch sử, Mekong đã là nơi lý tưởng cho cá lớn. Thật vậy, Mekong là nơi cư trú của nhiều loại cá nước ngọt lớn nhất trên thế giới: cá đuối nước ngọt khổng lồ, cá hô, các tra dầu, cá hô 7 vạch, cá leo khổng lồ, và cá chiên khổng lồ.” Khu vực cũng là nơi cư trú của cá heo nước ngọt và rùa mai mềm khổng lồ. Một số cá đuối khổng lồ đã được thấy trong vùng trong năm nay, khiến các nhà nghiên cứu tin rằng nơi nầy có thể là vị trí sinh sản phổ biến.
“Nhưng không may, dân số của hầu hết các chủng loại nầy đã tụt giảm, và một số nay trên bờ vực của tuyệt chủng,” Hogan nói. “Đây là một vấn đề trên khắp Á Châu, khi dân số của cá nước ngọt khổng lồ đã giảm trên 95% kể từ năm 1970.”
Ronald Oldfield, Ph.D., một giảng viên kỳ cựu của Đại học Case Western Reserve nói với Popular Mechanics rằng bắt được cá lớn như thế trong sông Mekong cho thấy nó “có thể không quá trễ và sông có thể vẫn có khả năng hỗ trợ những loại cá lớn như thế nếu nó được quản lý khôn ngoan.”
Sông Mekong, đã có một lịch sử của cá nước ngọt có kích thước siêu đẳng, chảy qua 6 quốc gia – Trung Hoa, Myanmar, Lào, Thái Lan, Cambodia và Việt Nam – nhưng các đập mới có thể ngăn chận khả năng của cá để lớn tự nhiên. Các đập mới có thể làm đứt đoạn nơi cư trú, đưa đến đánh cá quá mức, và đe dọa các chủng loại Mekong khổng lồ, Hogan nói.
Cá tra dầu Mekong. [Ảnh: Robert Nickelberg]
John Jansen, Ph.D., một giảng sư Trường Khoa học Nước ngọt ở Đại học Wisconsin-Milwaukee, nói với Popular Mechanics sông Mekong là một sông lớn và lâu đời cho phép thời gian tiến hóa để sản xuất cá rất lớn. Ông nói đủ không gian cho phép cá lớn và không bị dính lưới có cơ hội có đủ thức ăn.
Và Jansen không tin rằng việc câu được các gần đây là một ngoại lệ, dù với chủng loại hay các chủng loại lớn của sông lâu đời khác. “Vấn đề là những sông lớn nầy có khuynh hướng bị ngăn đập, làm xáo trộn việc sinh sản, vì thế những chủng loại thật sự lớn sẽ tuyệt chủng hay khan hiếm,” ông nói. Nói đơn giản, chúng cần “không gian và thức ăn.”
Thật vậy, có thể không phải giới hạn bao lớn cá có thể lớn, Oldfield nói, vì trên 35.000 chủng loại đa dạng trên Trái đất thường cho thấy sự tăng trưởng vô hạn, cho phép chúng tiếp tục lớn trong suốt đời sống của chúng. “Nhiều loại cá bắt đầu sinh sản và rồi tiếp tục lớn và sinh sản trong nhiều năm sắp tới,” ông nói. “Tuy nhiên, nhiều loại cá quả thật ngừng lớn ở một số điểm.”
Dĩ nhiên, có khả năng để tránh con người là một sự cần thiết.
Oldfleld tương tự Mekong với sông Amazon, cả 2 là sông lớn đã thấy cá tiến hóa thành các chủng loại lớn khổng lồ. “Nhìn vào cả 2 sông, chúng ta thấy sự tiến hóa song song nầy của các các chủng loại cá đuối hoàn toàn khác nhau và các chủng loại cá tra dầu hoàn toàn khác nhau lớn đến kích thước không lồ,” ông nói, “và trong cả 2 sông, nó xảy ra trong các chủng loại mà tổ tiên đến từ nước ngọt, cá tra, và từ các đuối nước mặn.”
Điều đó cần không gian không có người nơi các nỗ lực bảo tồn của dự án Wonders of the Mekong đi đến, cùng với nỗ lực theo dõi. “Chúng tôi muốn học hỏi về sinh thái và lề lối di chuyển của các chủng loại,” Hogan nói về việc theo dõi cá nước ngọt lớn nhất kỷ lục vừa được tìm thấy, một chủng loại ít được biết. “Tại sao nó được tìm thấy trong vùng? Kích thước của nơi cư trú? Nó là chủng loại ở một chỗ hay di chuyển cao? Tin tức nầy có thể được dùng để phát triển kế hoạch bảo tồn.”
.
No comments:
Post a Comment