ĐẬP DO TRUNG HOA TÀI TRỢ Ở CAMBODIA HỦY HOẠI SINH KẾ CỦA HÀNG CHỤC NGÀN: PHÚC TRÌNH

(China-financed Cambodia dam destroyed livelihoods of tens of thousands: Report)

 

AFP, Phnom Penh – Bình Yên Đông lược dịch

AlarabiyaNews – 10 August 2021

Toàn cảnh của đập thủy điện Hạ Sesan 2 có công suất 400 MW trong lễ khánh thành trong tỉnh Stung Treng. [Ảnh: AFP]

 

Một đập khổng lồ do Trung Hoa tài trợ ở Cambodia đã “cuốn trôi sinh kế” của hàng chục ngàn dân làng trong khi không sản xuất đủ năng lượng được hứa hẹn, Human Rights Watch (HRW) (Theo dõi Nhân Quyền) cho biết hôm Thứ Ba.

Đập Hạ Sesan 2 có công suất 400 MW ở vùng đông bắc của vương quốc đã châm ngòi viêc tranh cãi rất lâu trước khi được phát động trong tháng 12 năm 2018.

Các chuyên viên thủy sản đã cảnh báo rằng việc ngăn đập ở hợp lưu của Sesan và Srepok – 2 phụ lưu quan trọng của sông Mekong giàu tài nguyên – sẽ đe dọa số cá rất cần cho hàng triệu người sống dọc theo các đồng lụt của Mekong.  Hàng chục ngàn dân làng sống ở thượng và hạ lưu đã mất nhiều thu nhập, HRW cho biết trong một phúc trình hôm Thứ Ba, trích các cuộc phỏng vấn được thực hiện trong 2 năm với khoảng 60 người từ các cộng đồng khác nhau.

“Đập Hạ Sesan 2 đã cuốn trôi sinh kế của người bản địa và các công đồng sắc tộc thiểu số mà trước đây sống tập thể và gần như tự túc bằng việc đánh cá, đi rừng và canh tác,” John Sifton, giám đốc vận động và tác giả của phúc trình, nói hôm Thứ Ba.

“Giới chức Cambodia cần phải tái xét nhanh chóng việc bồi thường, tái định cư và các phương pháp phục hồi sinh kế của dự án.”

“Không còn nghi ngờ gì nữa là (đập) đã đóng góp đáng kể vào các vấn đề lớn hơn mà Mekong đang đối mặt hiện nay,” Brian Eyler, chuyên viên nước và năng lượng Mekong, nói trong lúc thêm rằng cần có thêm nghiên cứu về những mất mát thật sự.

Chánh phủ đã tiến hành dự án – liên quan đến việc tái định cư khoảng 5.000 người – với hy vọng để sản xuất khoảng 1/6 số điện Cambodia cần mỗi năm như nhà xây cất China Huaneng Group (Tổ hợp Huaneng Trung Hoa) hứa hẹn.

Nhưng mức sản xuất “có lẽ thấp hơn nhiều, chỉ có 1/3 mức được hứa hẹn,” phúc trình nói.

Phát ngôn viên chánh phủ Phay Siphan bảo vệ đập, nói nó cung cấp “ảnh hưởng tích cực nhất” và rằng dân làng được tái định cư có nhà mới, đất canh tác và điện.

“Những cáo buộc vô lý, chúng không nhìn vào kinh nghiệm của Cambodia… và vị trí mới thì tốt hơn nơi cũ,” Phay Siphan nói, thêm rằng chánh phủ sẽ tiếp tục theo dõi ảnh hưởng đối với các làng ở chung quanh.

Đập, có trị giá 780 triệu USD, là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường, một ảo tưởng hạ tầng cơ sở khổng lồ trị giá 1.000 tỉ USD cho các dự án đường biển, đường sắt và đường bộ trên khắp Á, Phi, và Âu Châu.

Kế hoạch, một dấu hiện của các nỗ lực của Beijing (Bắc Kinh) để nới rộng ảnh hưởng kinh tế trên khắp thế giới, đã bị chỉ trích rộng rãi vì đã chất gánh nợ không thể đãm đương lên các quốc gia nhỏ.

.