NHÁNH SÔNG MỚI TRÊN DÒNG SÔNG BA SAU LŨ VÀO THÁNG 11, 2025 TẠI PHÚ YÊN

 

LŨ TẠO NHÁNH SÔNG MỚI TRÊN DÒNG SÔNG BA 

https://vtv.vn/video/lu-tao-nhanh-song-moi-tren-dong-song-ba-108683287.htm

 

“SÔNG MỚI” KHÔNG CÓ TRONG KỊCH BẢN ĐTM NÀO! AI SẼ CHỊU TRÁCH NHIỆM?

Hãy nhớ câu nói này: “Điều xấu nhất ở thì tương lai!”

Đó là câu nói của nhà khoa học đáng kính Lê Xuân Thuyên cách đây 9 năm, khi anh ấy khảo sát dự án lấp lấn sông Đồng Nai. Nay anh ấy đã mất rồi…

Có bốn điều anh Lê Xuân Thuyên nói với tôi trong cuộc đồng hành chống lấp lấn sông Đồng Nai mà tôi không quên. Chỉ xin nhắc lại 2 điều liên quan đến sông ngòi:

1. Dòng sông muốn định hình ổn định phải tính bằng trăm ngàn năm, thậm chí cả triệu năm. Phá vỡ kết cấu ấy, con người chắc chắn phải trả giá!

2. “Điều xấu nhất ở thì tương lai!

VTV1 có đăng một “sông mới” từ lúc trên Sông Ba (xem ở comment). Dòng lũ xoáy thẳng vào nơi có kè đá kiên cố và phá hủy 7 nông trại chăn nuôi. Nhánh “sông mới” này có bề ngang 100m, dài 1,5km và độ sâu trung bình 3-4m. Cá biệt có vị trí sâu hơn 7m so với mặt đất cũ.

Nó là hậu quả của chặn dòng Sông Ba mà Đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành của Đoàn Đại biểu Quốc hội Gia Lai (cũ) gọi là “sai lầm thế kỷ”. 

“Sông mới” từ lũ sông Ba hôm nay chính là điều xấu ở thì tương lai của một quá khứ phá vỡ kết cấu của dòng sông định hình mất hàng trăm ngàn năm, thậm chí triệu năm.

Và lại hỏi, nếu có một đợt mưa sắp tới nào đó trong thì tương lai tiếp tục vượt mức lịch sử mà chúng ta không biết một đoạn sông mới nào đó “có bề ngang 100m, dài 1,5km và độ sâu trung bình 3-4m” như VTV1 miêu tả, đâm thẳng những làng mạc đông người ở sát sông thì sao?

Đó hoàn toàn có thể là điều xấu nhất ở thì tương lai tiếp theo!

Nó sẽ không chỉ là một thảm họa quốc gia về người và của đâu! Chắc chắn đó lại là một siêu tội ác mà đại biểu của dân Huỳnh Thành gọi đúng tên: “sai lầm thế kỷ”!

Có lẽ thời hiện đại hoá quá nhanh này khiến cho nhiều người quên khái niệm đồng bào thiêng liêng ra sao nhưng tôi cũng chắc chắn có rất nhiều người không quên đâu mà…

Nếu “mọi việc đã có Đảng và Nhà nước lo” như ai đó đã nói, vậy một công dân bé mọn như tôi chỉ hỏi một điều đơn giản với những người còn chưa quên nghĩa đồng bào trong Đảng và Chính phủ: 

Những người từng duyệt quy hoạch thủy điện nhỏ trên Sông Ba và những người từng duyệt thẩm định đánh giá tác động môi trường cho các thủy điện nhỏ này sẽ phải chịu trách nhiệm gì trước hơn một trăm mạng người (theo công bố) và gần một trăm ngàn tỉ đồng thiệt hại chỉ mới ở một vùng nghèo miền Trung trong một mùa mưa lũ năm nay?

Tôi chắc chắn một điều: “sông mới” này hoàn toàn không có trong bất cứ đánh giá tác động môi trường (ĐTM) nào của Bộ Tài nguyên môi trường (cũ) từng đưa ra. Mọi dự án không có ĐTM đều không được thông qua. Vậy những thủy điện nhỏ từng được cảnh báo không nên xây đã lúc nhúc hiện ra và “ăn” nhân mạng, “ăn” tài sản nhân dân lẫn tài sản công hôm nay thì ai sẽ chịu trách nhiệm?

Im lặng để làm việc của riêng mình không khó. 

Nhưng thật khó im lặng khi những oan hồn là đồng bào chết lạnh lẽo dưới dòng nước lũ kết hợp giữa thiên tai được thúc đẩy bởi nhân họa, sao đành?

LINK: Fb Quốc Ấn Mai

https://www.facebook.com/share/p/17ifsABDg9/?mibextid=wwXIfr

....Mọi báo cáo ĐTM (Đánh giá tác động môi trường) đều có nội dung phân tích, dự báo các tác động của dự án đến môi trường và các biện pháp bảo vệ môi trường. 

Cụ thể, báo cáo này bao gồm: 

Phân tích và dự báo tác động: Đánh giá những ảnh hưởng tiềm ẩn của dự án đến môi trường, từ đó đưa ra các dự báo.

Biện pháp giảm thiểu: Đề xuất các giải pháp cụ thể để giảm thiểu các tác động xấu đến môi trường.

Yêu cầu pháp lý: Một số loại dự án bắt buộc phải thực hiện ĐTM và báo cáo này cần được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước khi cấp giấy phép xây dựng hoặc triển khai dự án.

Hồ sơ kèm theo: Để hoàn thiện báo cáo, chủ dự án cần chuẩn bị các giấy tờ liên quan như giấy phép đầu tư, hợp đồng thuê đất, báo cáo nghiên cứu khả thi, v.v..

 .

16.100m3 MỖI GIÂY LÀ BAO NHIÊU? (BS. VÕ XUÂN SƠN)

 

PHOTO's SOURCE:

https://thoibaotaichinhvietnam.vn/phu-yen-chinh-phu-dau-tu-gan-500-ty-dong-xay-moi-2-cay-cau-73131.html

Chúng ta nghe nói thủy điện sông Ba Hạ xả lũ với tốc độ 16.100m3/giây. Nhưng chúng ta chưa thể tưởng tượng được như vậy có nghĩa là sao. Một số người dân Phú Yên nói với tôi, thực tế họ xả lũ còn hơn bấy nhiêu nhiều. Nhưng thôi, chúng ta tạm tin con số công bố chính thức.

Theo Wikipedia, cầu Đà Rằng tại Phú Yên bắc qua sông Ba có chiều dài 1.128m, bao gồm cả phần bắc trên đất liền 2 đầu cầu. Nhưng thôi, cứ cho là lòng sông Ba tại Phú Yên rộng như vậy đi. 16.100 m3 nước sẽ là một khối nước rộng theo chiều ngang của toàn bộ lòng sông Ba và 2 bên bờ, bằng với chiều dài cầu Đà Rằng. Nếu chiều cao của khối nước này là 2m, thì chiều dài của nó sẽ là 7,13m. Tức là, cứ 1 giây thủy điện sông Ba Hạ xả lũ, sẽ có một khối nước dàn hết chiều ngang sông Ba (thêm cả phần đất 2 đầu câu Đà Rằng), cao 2 mét, dài 7,13m.
Như vậy, cứ 1 phút (bạn thở bình thường thì 14 lần thở là 1 phút), đó sẽ là khối nước rộng bằng chiều dài cầu Đà Rằng (gồm cả phần đầu cầu 2 bờ), cao 2m, dài 428m. Nếu thủy điện sông Ba Hạ xả lũ 1 giờ liền, thì lượng nước sẽ là bao nhiêu? Đó sẽ là một khối nước có chiều ngang 1.128m, chiều dày (hay chiều sâu) 2m, và chiều dài là 25.691m (hơn 25,5km).
Nói theo một cách khác, khối nước xả lũ (giả sử giữ nguyên hình thù lúc đầu) sẽ lao đi với vận tốc 25,69 km/h. Hay dùng một hình ảnh khác, sau 85 giây xả lũ (tức là chưa đến 1 phút rưỡi), lượng nước sẽ lấp đầy tòa nhà Lanmark 81, tòa nhà cao và to nhất Việt Nam hiện nay.
Khi đến Khánh Hòa và Phú Yên, mấy anh em cứ thắc mắc, không biết nước ở đâu ra mà có thể nhấn chìm mọi thứ như vậy. Ở các nhà văn hóa thôn tại Khánh Hòa, mức nước ngập để lại dấu trên tường cao khoảng 1,6m, ở nhà trẻ cao khoảng 1,4m. Ngoài sân, mặt sân thường thấp hơn nên nhà khoảng 1m, nước ngập sâu hơn. Ở Thạch Tuân 1, mực nước in trên tường bên trong nhà văn hóa thôn là khoảng 2,5m.
Trên đường vô 2 thôn Thạch Tuân 1 và Thạch Tuân 2, xã Hòa Xuân, Phú Yên, những cây cao khoảng 3m còn đầy rác dính trên ngọn cây, đa số cây chết vàng do ngâm dưới nước lâu. Tôi không biết diện tích của 2 thôn này là bao nhiêu, nhưng theo tính toán bên trên, cả 2 thôn này, giả sử không có nước lũ về trước đó, chỉ cần nhận khoảng 1 giờ, cao lắm là 1giờ 30 phút xả lũ của sông Ba Hạ, là đã chìm sâu trong nước xả lũ rồi.
Nhìn những khối beton tạo thành con lươn cứng ngăn hai chiều đường Quốc lộ 1, đoạn đi qua xã Hòa Xuân, Phú Yên (tôi được biết mỗi khối đó nặng 3 tấn), bị nước lũ cuốn phăng, kéo đi hơn chục mét, thậm chí xa hơn, mặc dù đường Quốc lộ đoạn đó cao hơn mặt ruộng hơn 2m, bản thân con đường đã tạo thành bức tường ngăn bớt lực đập của dòng nước, thì thấy sức nước mạnh cỡ nào.
Cứ thử tưởng tượng, với khoảng rộng bằng với chiều dài cầu Đà Rằng (1.128m), với lớp nước dày 2m, tốc độ lao đi 25,69m/h, thì cái gì có thể ngăn được lượng nước đó. Còn nếu cũng khối nước đó, nhưng chiều rộng dòng chảy bị bóp lại, còn khoảng 300m, thì tốc độ nước sẽ lớn hơn 100km/h, thì đến tháp Effiel cũng bị cuốn phăng đi.
Tất cả những thí dụ trên đều loại trừ lượng nước ngập do mưa đã có sẵn. Khi các thôn xóm đang ngập trong nước, thì lượng nước xả lũ của thủy điện bồi thêm vô sẽ còn gây ra thảm họa cỡ nào nữa?
Đừng ai nói với tôi, rằng thủy điện xả lũ chẳng gây ra gì cả.

BS. VÕ XUÂN SƠN

.

Video Clip: Drone bay đầy trời, Cano dân phủ kín: Tại sao bộ máy cứu hộ lại "tàng hình" lúc dân cần nhất?

 

 

Nhìn Vào Kênh Đào PHÙ NAM TECHO của Campuchia Đang Đào - Chúng ta càng cần phải tỉnh táo?

Nguyễn Đăng Luân

27/11/2025

Campuchia đang chuẩn bị bước vào giai đoạn nạo vét dự án kênh đào Phù Nam Techo, công trình thủy lợi, giao thông lớn nhất lịch sử của nước này.

Nhưng hiện nay, mực nước đang dâng cao, mưa kéo dài khiến kế hoạch khởi công cuối tháng 11 của họ có nguy cơ bịchậm lại.

Thoạt nghe tưởng chuyện của “nhà người ta”.

Nhưng hạ nguồn sông Mekong, trong đó có Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam lại là nơi chịu tác động trực tiếp từ mọi thay đổi từ thượng nguồn.

Và đây mới là điều chúng ta phải nhìn cho thật rõ ràng về dự án này:

1. Campuchia đào kênh, nhưng Việt Nam cần nhìn dòng chảy.

Kênh đào dài gần 180km, nối sông Mekong ra biển, giúp Campuchia giảm phụ thuộc vào tuyến qua Việt Nam.

Về lợi ích của họ thì không thể phủ nhận rằng, họ sẽ:

- Tăng năng lực vận tải nội địa

- Mở đường ra biển lớn

- Tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao xuất khẩu

Nhưng đứng từ phía Việt Nam chúng ta:

- Một công trình thay đổi dòng chảy vùng hạ lưu không bao giờ là chuyện nhỏ.

- ĐBSCL vốn đã chịu xâm nhập mặn, sạt lở, thiếu phù sa… thì nay với bất kỳ biến động nào ở thượng nguồn cũng có thể “nhân đôi” rủi ro đó.

2. Hiện nay mực nước dâng cao khiến Campuchia phải chậm lại, nhưng đó cũng là thời gian để Việt Nam suy nghĩ:

Khi mưa lớn, nước dâng khiến Campuchia phải tạm dừng kế hoạch đào kênh.

Với họ, đó là thách thức của vấn đề thi công.

Còn với Việt Nam, đó là khoảng lùi chính trị- kỹ thuật cực kỳ quý giá để chúng ta:

- Tăng cường đối thoại song phương

- Đẩy mạnh cơ chế Mekong – Lan Thương

- Yêu cầu đánh giá thật kỹ tác động liên quốc gia

- Để làm rõ bài toán thủy văn, dòng chảy, phù sa.

Vì một khi dự án đã vận hành rồi, thì mọi thay đổi đều đã “đặt rồi không rút lại được”.

3. Đối với ĐBSCL - nơi chịu tác động thật, tức thì, Chúng ta không thể xem nhẹ:

Chỉ cần một thay đổi nhỏ trên thượng nguồn thôi, chúng ta cũng đã thấy:

- Lúa mất mùa do hạn mặn

- Cá tôm giảm

- Người dân phải bỏ xứ lên thành phố tìm việc.

Một kênh đào lớn như vậy, Cần hút hàng triệu mét khối nước để vận hành, nếu không được nghiên cứu kỹ càng, thì có thể đẩy những vấn đề đó đi xa hơn nữa.

Đây không phải là việc lo lắng quá mức.

Mà đây là thực tế đã từng xảy ra với các đập trên dọc dòng sông Mekong.

4. Việt Nam có nên phản đối hay không (và phản đối ntn?) thì tôi không dám bàn, nhưng phải chủ động.

Không ai muốn căng thẳng với láng giềng leo thang.

Và Campuchia có quyền phát triển hạ tầng của họ.

Nhưng Việt Nam có nghĩa vụ bảo vệ ĐBSCL, nơi nuôi sống hơn 20 triệu người và là vựa lúa thủy sản của cả nước.

Do đó chúng ta có thể cần:

- Đối thoại kỹ thuật minh bạch với họ

- Quan trắc, mô phỏng dòng chảy độc lập

- Tham vấn chiến lược

- Và luôn giữ vai trò chủ động trong các cơ chế sông Mekong.

5. Và cuối cùng, đây là câu chuyện không phải chỉ của Campuchia. Mà là của…cả đồng bằng này của chúng ta:

Kênh đào Phù Nam Techo có thể đưa Campuchia sang một trang mới.

Nhưng tương lai của ĐBSCL cũng chịu ảnh hưởng không hề nhỏ.

Vấn đề không phải là chúng ta “ủng hộ hay phản đối”.

Mà là chúng ta cần phải hiểu.

Phải tỉnh táo.

Phải chủ động.

Vì rằng, tuy dòng Sôn Mekong chảy qua nhiều quốc gia….nhưng tác động chỉ có một nơi chịu nhiều nhất:

Đó chính là ĐBSCL của chúng ta

 

SOURCES:

https://www.facebook.com/share/p/17U45anRPM/

https://www.baoquocdan.org/2025/11/nhin-vao-kenh-ao-phu-nam-techo-cua.html