Sunday, December 27, 2020

DUYỆT XÉT NĂM 2020: XÂY DỰNG MỘT KIỂU MẪU MỚI CHO SÔNG CỦA CHÚNG TA

 (2020 Year in Review: Building a new paradigm for our rivers)

Darryl Knudsen – Bình Yên Đông lược dịch

International Rivers – December 23, 2020


Kết thúc một năm đầy khó khăn, tôi khuyên tất cả chúng ta hãy ngẫm nghĩ và phản ánh về những dòng sông, chảy không ngừng, làm sạch và làm mới, nuôi dưỡng và duy trì đời sống cho tất cả chúng ta.

Từ khu vực Mekong đến Amazon và Patagonia, các chế độ toàn trị và các công ty đói lợi nhuận đã dùng đại dịch làm bình phong để tàn phá sông ngòi và hệ sinh thái thương yêu nhất của chúng ta.  Đại dịch đó đang cướp đi phần lớn sức khỏe, kiến thức truyền thống, cuộc sống, và đời sống của các cộng đồng bản xứ, những người bảo vệ sông, và các cộng đồng ven sông.  Nay là lúc chúng ta phải cấp bách đứng lên để hỗ trợ cho những người gìn giữ sông đó, những người từ lâu đã giúp chúng ta bảo vệ những dòng sông thương yêu và xinh đẹp và rất cần thiết cho tất cả đời sống trên hành tinh.

Thế nhưng, trong khi khủng hoảng Covid-19 đã soi sáng sự bất công sâu kín trong cách mà sông và người dân dựa vào chúng được đối xử, tính dễ tổn thương do khủng hoảng tạo ra cũng mang cho chúng ta một cơ hội.  Đã có nhiều lời kêu gọi phục hồi kinh tế tăng tốc sự chuyển tiếp sang nguồn năng lượng chính đáng hơn và tôn trọng các quyền của cộng đồng đối với sông và tài nguyên thiên nhiên.

Và qua nhiều thách thức, International Rivers và các hệ thống của chúng ta đã đạt được một số chiến thắng trong 2020, chiến thắng tạo nên làn gió phía sau  mạnh mẽ để cho chúng ta đi vào 2021.  Trong tháng 2, nội các Thái đã hủy bỏ dự án phá ghềnh thác trên Mekong sau 2 thập niên bị chống đối và vận động của các cộng đồng cơ sở và các hệ thống xã hội dân sự được International Rivers ủng hộ.  Điều nầy có nghĩa là một vùng rất đa dạng sinh học 600 km của Mekong, rất quan trọng đối với cuộc sống của hàng ngàn người dân địa phương và truyền thống, sẽ được bảo vệ khỏi sự tàn phá.  Chánh phủ Cambodia cũng vừa loan báo rằng họ tạm ngưng tất cả việc xây đập trên dòng chánh sông Mekong trong ít nhất 10 năm, bảo đảm rằng ít nhất khúc sông nầy của Mekong sẽ tiếp tục chảy tự do.


Và tin tức tốt đẹp tiếp theo.  Ở Brazil, một vài nhà đầu tư đã rút khỏi các dự án đe dọa sông dựa trên cơ sở của sự thụt lùi trong việc bảo vệ môi trường của nước nầy.  Ở Hoa Kỳ, việc phá hủy đập lớn nhất trong lịch sử được dự trù trong năm tới, sau nỗ lực nhiều thập niên để phục hồi sông Klamath, do các bộ lạc bản xứ ở bắc Callifornia cầm đầu.  Những chiến thắng nầy là kết quả của các phong trào xã hội bền bĩ và lâu dài, là trọng tâm của chiến lược của chúng ta để bảo vệ sông và bảo vệ quyền của cộng đồng dựa vào chúng.  Những chiến thắng nầy cho thấy rằng các phong trào và cộng đồng vững mạnh tiếp tục là chìa khóa cho sự thành công.

Tôi cảm thấy nhỏ bé khi tham gia International Rivers vào lúc có thay đổi quan trọng cũng như thành công kỷ lục của chiến dịch vận động.  Với sở trường trong doanh thương và nhân quyền, cùng với đam mê chèo thuyền trên sông, tôi rất mủi lòng khi thấy, và đôi khi – nếu may mắn – được chèo thuyền hay bơi trong các dòng sông tiêu biểu mà hệ thống toàn cầu của chúng ta đã vất vã để bảo vệ tránh xây đập, chuyển nước, phát triển bừa bãi, và ô nhiễm.

Tôi gia nhập tổ chức trong tháng 6, khi thế giới đang bị đóng cửa, và các buổi hội thảo, diễn dàn toàn cầu, và thăm viếng là nền tảng của công việc của chúng ta trước đây không thể tiếp tục.  Các nhóm chương trình của chúng ta chật vật để tái hình dung công việc của chúng ta và tìm cách sáng tạo để tiếp tục sự ủng hộ và công tác xây dựng phong trào qua mạng.  Nhờ hệ thống toàn cầu được xây dựng trên mối liên hệ vững chắc từ căn bản, và nhờ những ủng hộ viên trên khắp thế giới, chúng tôi không chỉ bảo toàn mà còn đẩy mạnh tầm nhìn của chúng tôi cho một hành tinh lành mạnh và công bằng hơn trong năm nay.


Tôi rất hãnh diện về những thành tựu của chúng ta trong năm nay.  Nổi bật từ nhân viên và đối tác phong phú của chúng tôi là việc phát động công tác căn bản để xây dựng một phong trào toàn cầu cho Quyền của Sông, thúc đẩy việc bảo vệ pháp lý thường trực cho các sông ở Nam Mỹ, bảo toàn các chủng loại có nguy cơ tuyệt chủng và  đa dạng sinh học chủ yếu ở Tây Phi bằng cách quy trách nhiệm cho các nhà đầu tư và công ty ngoại quốc, và tiếp tục tăng cường hệ thống toàn cầu cho phụ nữ bảo vệ sông, những người đóng góp lớn lao cho môi trường và xã hội tốt hơn cho sông.  Tôi cũng hãnh diện với việc cung cấp hỗ trợ tài chánh trực tiếp cho các cộng đồng ven sông để chống lại ảnh hưởng tàn phá trực tiếp của Covid, mặc dù họ cũng chiến đấu chống lại những người lợi dụng cơ hội, khai thác đại dịch như một cơ hội để xâm nhập hay chiếm đóng đất đai hay nguồn nước của các cộng đồng.

Cùng nhau, International Rivers và các hệ thống của chúng tôi đang dẫn đầu một con đường đi tới mới – đặt trọng tâm vào kiến thức địa phương, trí tuệ địa phương, và các gải pháp năng lượng tái tạo địa phương thật sự.  Cung cấp cho những người bảo vệ sông trên khắp thế giới tất cả những gì chúng ta có trong cuộc chiến hiện nay để sống còn có nghĩa là cung cấp cho tất cả chúng ta một liều thuốc để nhận thức một trật tự thế giới khác, công bằng hơn ở phía bên kia của đại dịch hôm nay.  Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 35th của International Rivers, tôi xin tỏ lòng biết ơn đến những người đã hỗ trợ phong trào toàn cầu cho sông trong những năm qua.  Thay mặt International Rivers và sông ngòi của thế giới, thành thật cảm ơn.

Cho người dân, nước, và đời sống.

.

No comments:

Post a Comment