Lan Ngọc
Việc xây dựng các đập thủy điện tại thượng nguồn khiến dòng
chảy bị chặn lại.
The LEADER
Mặc dù lượng điện có sự lãng phí lớn tại các công
trình thủy điện của Trung Quốc, nước này vẫn tiếp tục xây dựng với tính toán
cho vài thập kỷ tới.
Được khởi công xây dựng từ năm 2002 và kết thúc vào cuối thập
kỷ trước tại tỉnh Vân Nam, đập Tiểu Loan (Xiaowan) của Trung Quốc gây choáng ngợp
bởi công suất 4.200MW, trở thành đập thủ điện lớn nhất trên sông Mê Kông và có
công suất lớn thứ 3 thế giới.
Không chỉ có con đập này, hàng loạt đập thủy điện khác
đã và đang được Trung Quốc tiếp tục xây dựng tại khu vực sông Mê Kông. Tại thượng
nguồn, 11 đập đã được hoàn thành trong tổng số 19 đập.
Điều đáng chú ý là mặc dù các đập thủy điện nổi lên với nhiều
công trình có công suất lớn, sản phẩm điện được tạo ra lại không được sử dụng.
Tại hội thảo “Tác động từ những chính sách của Trung Quốc đối
với sông Mê Kông” tổ chức bởi Chương trình nghiên cứu kinh tế Trung Quốc
(VCES), ông Brian Eyler, Giám đốc chương trình Đông Nam Á, Trung tâm nghiên cứu
Stimson, Mỹ cho biết, năm 2018, có tình trạng lãng phí điện tại các đập thủy điện
của Trung Quốc trên thượng nguồn.
Tại tỉnh Vân Nam, lượng điện “bỏ không” thậm chí còn gấp đôi
sản lượng điện tiêu thụ của toàn Thái Lan.
Những nhà máy nằm tại khu vực đường bờ biển của Trung Quốc
không sử dụng lượng điện trên mà thay vào đó là điện than vì lý do cuộc sống của
người lao động, người dân xung quanh. Cùng với đó, việc vận chuyển điện cũng gặp
khó khăn do khoảng cách địa lý xa.
Ông Brian Eyler suy luận rằng, việc xây thêm các đập nhằm mục
tiêu tích trữ nước cho lục địa này, dự đoán rằng, trong khoảng 3 thập kỷ tới,
Trung Quốc có thể đối mặt với tình trạng thiếu nước ngọt do băng tan trên dãy
Himalaya sẽ cạn dần.
Mặc dù những dòng chảy sẽ kết thúc tại Việt Nam, một viễn cảnh
khác sẽ diễn ra nếu Trung Quốc tiến hành khơi nguồn nước chảy sang sông Dương Tử.
Ông Brian Eyler nhấn mạnh các đập thủy điện dọc sông Mê Kông
không chỉ cắt giảm lượng nước chảy xuống hạ nguồn mà còn khiến giảm dòng phù
sa, giảm luồng cá di cư cũng như làm mất tính đa dạng sinh học của dòng sông.
Tại đồng bằng sông Cửu Long, việc thiếu nước từ
thượng nguồn, thiếu phù sa bù đắp cùng với xâm nhập mặn của nước biển gia tăng
sẽ dẫn đến tình trạng bị thu hẹp diện tích. Ước tính cứ 1 mét nước biển dâng sẽ
làm mất 30% diện tích đất.
Dự kiến có khoảng 374 đập thủy điện sẽ được xây dựng tại hạ
nguồn sông Mê Kông, trong đó có hơn 300 đập tại Lào. Trung Quốc và Thái Lan sẽ
tham gia với tư cách nhà đầu tư tại các dự án này.
Trước tình trạng trên, ông đề xuất Việt Nam có thể hợp tác với
Lào và Campuchia điều chỉnh theo hướng giảm số lượng đập thủy điện.
Trong khi Thái Lan không tham gia hợp đồng xây mới hay mua điện
từ Lào và Campuchia, Việt Nam trở thành khách hàng chính, từ đó có thể "đặt
hàng" để Lào và Campuchia phát triển các năng lượng sạch khác như năng lượng
mặt trời, năng lượng gió, hóa sinh.
Chuyên gia của Trung tâm Stimson cho rằng, tình trạng hiện
nay cần giải pháp toàn diện, có sự phối hợp giữa các bên, tuy nhiên cũng lưu ý
rằng, an ninh nguồn nước liên quan đến những nỗ lực ngoại giao và điều này lại
không hề dễ dàng.
Source:
No comments:
Post a Comment