(New US Aid for Southeast Asia Takes Aim at Chinese Influence)
Ralph Jennings – Bình Yên Đông lược dịch
VOA News – October 8, 2020
Một người bán hàng cùng với hàng hóa trên phà ngang sông Mekong ở Dei Edth, ngoại ô Phnom Penh ngày 22 tháng 7 năm 2020
Taipei, Taiwan – Chánh phủ Hoa Kỳ nhắm loại trừ một phần ảnh hưởng của Trung Hoa ở Đông Nam Á (ĐNA) với một hợp tác để giúp 5 quốc gia thường yêu cầu Beijing giúp đỡ, các chuyên viên trong khu vực nói.
Hợp tác Mekong-Hoa Kỳ (Mekong-U.S. Partnership (MUSP)), thành lập ngày 11 tháng 9, sẽ cho Washington nhiều ảnh hưởng hơn ở Cambodia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam bằng cách cung cấp viện trợ qua nhiều dự án từ việc cứu trợ Covid-19 đến các biện pháp chống hạn hán.
Giới chức Hoa Kỳ hy vọng các đối tác ĐNA sẽ ủng hộ tính hào phóng của họ hơn của Trung Hoa, các nhà phân tích nói. Trung Hoa xây cất một cách hung hăng hạ tầng cơ sở trong Biển Đông nhưng đe dọa nguồn cung cấp nước với các đập ở thượng lưu và khiến cho một số quốc gia mang nợ nần, các chuyên viên nói.
Trung Hoa và Hoa Kỳ, 2 siêu cường kình địch, cạnh tranh trên khắp thế giới để được các quốc gia nhỏ hơn ủng hộ, như chánh phủ ở Beijing bành trướng trên biển về kinh tế cũng như quân sự. Ở ĐNA, Hoa Kỳ hậu thuẫn Việt Nam trong việc chống lại sự bành trướng của Trung Hoa ở Biển Đông, nơi 2 quốc gia Á Châu có các tuyên bố chủ quyền chồng lên nhau.
“Tôi nghĩ MUSP ở rất cao trong nghị trình của Hoa Kỳ vì họ đã nhận thấy tầm quan trọng của phân vùng Mekong, nơi Trung Hoa đã có một số lợi thế,” Alexander Vuving, giáo sư ở Trung tâm Nghiên cứu An ninh Á Châu-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye (Daniel K. Inouye Asia-Pacific Center for Security Studies) ở Hawaii, nói.
“Sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Hoa càng gia tăng thì phân vùng Mekong càng quan trọng hơn,” Vuving nói.
MUSP của Washington thay thế Sáng kiến Hạ lưu Mekong (Lower Mekong Initiative (LMI)) được 11 năm do Hoa Kỳ hỗ trợ. Các quốc gia liên hệ ký kết một tuyên bố chung 4 ngày sau khi hợp tác được thành lập để cam kết “minh bạch” hơn cùng với “tôn trọng chủ quyền, không can thiệp, trọng pháp [và] tôn trọng luật quốc tế.”
Đặc biệt, MUSP sẽ mang cứu trợ đại dịch Hoa Kỳ đến 5 quốc gia ĐNA – dựa trên 52 triệu USD đã được Hoa Kỳ giúp trong năm nay – và thêm 6 triệu nữa cho công tác giúp các quốc gia Mekong quyết định về dòng nước. Dữ kiện sẽ giúp các chánh phủ phân phối nước đến các nông dân và các biện pháp ngừa lụt.
“Hạ tầng cơ sở năng lượng phẩm chất cao” cùng với các biện pháp giúp ngăn chận buôn lậu động vật hoang dã, và các biện pháp để kiểm soát lũ lụt và hạn hán, tuyên bố chung của khu vực bao gồm 4.350 km sông Mekong cho biết.
Năm quốc gia Mekong hy vọng tránh phụ thuộc quá nhiều vào viện trợ của Trung Hoa, đặc biệt vì các đập ở thượng lưu trong lãnh thổ Trung Hoa có thể làm khô cạn phần sông ở ĐNA, Thitinan Pongsudhirak, giáo sư khoa học chánh trị của Đại học Chulalongkorn ở Bangkok, nói. Trung Hoa dùng nước xả từ các đập như “sức mạnh mặc cả” ở ĐNA, Thitinan nói.
“Cái Hoa Kỳ cung cấp là một sức mạnh để cân bằng và giảm bớt,” ông nói. “Không ai ở đây trong CLMTV muốn bị Trung Hoa chi phối,” ông dùng chữ tắt cho Cambodia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam, nơi 60 triệu người dựa vào sông để sống.
Lào đối mặt với nợ nần ngày càng tăng từ Trung Hoa, quốc gia cho vay lớn nhất trên thế giới, theo sau các dự án thủy điện và hạ tầng cơ sở khác trong quốc gia không có bờ biển nhỏ bé. Nợ nần của Lào chiếm 45% GDP, theo nhóm nghiên cứu của Viện Lowy ở Australia. Tổng thanh tra Myanmar lưu ý chánh phủ hồi tháng 6 về việc phụ thuộc quá mức vào nợ có lãi suất cao từ Trung Hoa, báo chí trên khắp Á Châu cho biết vào lúc đó.
Các dự án đầu tư Trung Hoa ở các nơi khác của ĐNA gây giận dữ vì sử dụng nhiều công nhân Trung Hoa thay vì người địa phương.
“Sự thật là Trung Hoa không đặt những câu hỏi khó về các điều kiện đầu tư, và họ rất uyển chuyển,” Alan Chong, phụ giảng ở Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, nói.
Thí dụ như ở Cambodia, bộ trưởng thông tin gọi các dự án của Trung Hoa là “quan trọng để tăng trưởng kinh tế và làm cho giao thông dễ hơn và nhanh hơn,” Thông Tấn Xã Xinhua của Trung Hoa báo cáo hồi năm ngoái. Xinhua cho biết có 31 xa lộ do Trung Hoa xây và 8 cây cầu ngoài các nhà máy thủy điện.
No comments:
Post a Comment